PUIK VERHAAL
Ós Aje Kasteleins Café de Sport
Nog niet eens zo heel erg lang geleden lagen er verspreid over de gemeente Beesel tientallen cafés. Daar zijn er inmiddels niet zo veel meer van over. Maar de herkomst, geschiedenis en bijzondere verhalen van de deze kroegen blijven gelukkig nog wel even voortbestaan. In de serie genaamd ‘Os Aje Kasteleins’ blikt Puik terug met voormalige kroegeigenaren en kasteleins van roemruchte horecagelegenheden. In deel 15 komen Jan en Gerard Ligthart aan het woord, wiens ouders Café de Sport, beter bekend als ‘Biej Siem’, in hun bezit hadden.
In de jaren ’50 van de vorige eeuw runde weduwe Janssen een café aan de Pastoor Vranckenlaan. Toen het tijd werd om de zaak van de hand te doen, hadden haar dochters geen interesse in een overname. Mevrouw Janssen benaderde Siem Ligthart, een regelmatig bezoeker van het café. Metselaar Siem had slechts een beetje horeca-ervaring maar was wel een graag geziene gast in het café. Een extra zakcentje voor de opvoeding van zijn zes kinderen zag hij wel zitten. Na overleg met zijn vrouw Mien werd besloten het café per 1 februari 1960 over te nemen. Een verbouwing volgt nog waardoor het gezin Ligthart ook in het pand gaat wonen.
De eerste jaren wordt alles gecombineerd; Siem blijft aan het werk in Duitsland, Mien verzorgt het huishouden en tussendoor bestieren ze een café. De kinderen helpen waar mogelijk. Aangezien de deur voor niemand op slot zit, is dit af en toe passen en meten. “Als er overdag iemand kwam voor een kopje koffie, een uitsmijter of gewoon om zijn eigen boterhammen op te eten, dan liet moeder het huishouden voor wat het was. Vervolgens mocht ik haar ‘dienst’ overnemen als ik terug kwam van school. Pas als vader voldoende was opgefrist en uitgerust na zijn metselaarswerkzaamheden, nam hij het van mij over en kon ik aan mijn huiswerk beginnen,” blikt Gerard terug.
“Op enig moment hadden de kasteleins uit het dorp overleg om de prijs gezamenlijk omhoog te gooien naar 0,40 cent. Onze vader was, tot grote ergernis van de andere kasteleins, tegen en hield de prijs op 0,35 cent."
Gezellig gesjravel, desnoods in de woonkamer
Café de Sport was een bijzonder klein café met toch 28 zitplaatsen en 12 krukken aan de bar. Jan: “Heel gezellig; iedereen zat dicht op elkaar. Als mensen naar het toilet gingen, moesten ze echt langs elkaar ‘sjravelen’”. Het gebrek aan ruimte zorgt soms voor creatieve maatregelen. “Bij de jaarvergadering van de voetbalclub zat iedereen op elkaar gepropt. Het kwam wel eens voor dat de leden van de lagere teams een week later een aparte jaarvergadering hadden omdat er voor hun geen plaats was. Daarnaast vindt de wekelijkse bestuursvergadering van de voetbalclub plaats in de woonkamer van de familie. Meubilair eruit en spullen aan de kant. Het gezin ging dan in de keuken verder, mijn huiswerk moest ik dan maar even op zolder maken”, stelt Gerard ten tweeden male. Ook het keukentje achter het café wordt gebruikt; daar repeteerden de Joekskapellen ‘Noeits Dao’ en ‘HoeperdePoep’. Jan: “Dat was zo’n kabaal dat horen en zien je vergingen.”
Veel overwinningen voor V.V. Reuver
Zoals hierboven al bleek, vormden de voetballers een belangrijke groep klandizie. De velden van V.V. Reuver lagen in die tijd nog bij Bösdael. Er was geen kantine aanwezig dus vormde Café de Sport de thuisbasis van de voetbalclub. Na de trainingen op dinsdag en donderdag en rondom de wedstrijden in het weekend stroomde de kleine kroeg vol met sportievelingen. “Voor een wedstrijd kwam een team bij ons bij elkaar, dronk een limonade en ging dan voetballen. Als ze na de wedstrijd terugkwamen, vroeg Siem of ze gewonnen hadden. Zo ja, dan werd de consumptie van voor de wedstrijd doorgestreept. Dus werd er veel gewonnen”, vertelt Gerard lachend.
Van de kerk naar de kroeg, ‘De Vriendenkring’ voor 35 cent
Uit de tap stroomde ‘De Vriendenkring’, een biertje uit Arcen. In die tijd kostte een pilsje nog 0,35 cent. Gerard: “Op enig moment hadden de kasteleins uit het dorp overleg om de prijs gezamenlijk omhoog te gooien naar 0,40 cent. Onze vader was, tot grote ergernis van de andere kasteleins, tegen en hield de prijs op 0,35 cent. Daar heeft hij geen seconde spijt van gehad; ‘Biej Siem’ werd het daarna nog drukker.” Ook nadat op zondagochtend de hoogmis in de tegenovergelegen kerk uit was, stroomde het café vol. Toen besloten werd diezelfde mis een half uur later te laten aanvangen, waren Siem en zijn stamgasten daar niet zo blij mee. Jan: “Want het middageten van de vrouw werd natuurlijk niet uitgesteld. Gevolg; een half uur minder tijd in de kroeg.” Naast de kaarters en de voetbalclub, behoorde ook de brandweer tot de stamgasten. “Nadat er een keer een brand was geblust op de Broeklaan, kwam de dienstdoende ploeg nog gezellig wat drinken biej Siem. Totdat ze weer opgeroepen werden omdat het nog na smeulende stro opnieuw vlam gevat had. Zo ging dat die avond een aantal keer.”
Konijnen, kippen en een hond
In de kroeg zag het vaak blauw van de rook. Een goede afzuiging was er niet en als de deur opengezet werd voor een fris windje, reageerden de vele kaarters verontwaardigd. Want gekaart werd er natuurlijk volop. Jan: “Rond de kerstperiode toepen om konijnen. Deze werden van tevoren wel even gekeurd. Als het een klein exemplaar betrof, werd er gespeeld om rondjes van een gulden, Bij grote, vette om een rijksdaalder. Een enkele keer werd er ook gespeeld om kippen, die tot hilariteit van de bezoekers ontsnapten. Liep ik daar met mijn dienblad pilsjes, vliegt zo’n kip er tegenaan. Alles om.” Gekaart werd er behalve om dieren en drankjes ook om sigaren, een stuk chocolade of een worstje. Gerard: “Van dat worstje mocht onze huishond Smaus ook meegenieten.”
Overname binnen de familie
Siem was al 53 toen hij de zaak van mevrouw Janssen overnam. Ruim tien jaar later verhuisden de voetbalvelden naar Sportpark Dijckerhof waar, in tegenstelling tot Bösdael, wel een kantine aanwezig was. Gevolg; het aandeel voetballers dat Café de Sport bezocht, nam behoorlijk af. Siem had hier verder geen moeite mee; hij was inmiddels rond de pensioengerechtigde leeftijd en vond het wel mooi geweest. Jongste zoon Ruud nam het café over met hulp van zijn vrienden en vriendinnen. “Als het aan het begin van de avond nog niet druk was, namen ze plaats aan het tafeltje aan het raam en hielden ze ook aan de bar om en om de krukken bezet. Zo leek het café van buitenaf toch vol”, aldus Jan.
Vooruitstrevend café in no time weer populair
De jonge groep vrienden en vriendinnen heeft veel branie én verstand van zaken. Ze kleedden het café op een moderne manier aan. De benaming bruin café kreeg nog een extra dimensie doordat de schillen van apennootjes op de vloer gegooid werden. Het gevoel en geluid daarvan zorgde voor veel plezier. Ruud is een soort voorloper van een hedendaagse DJ; hij heeft veel muziekkennis en zorgt dat elke week de nieuwste, populaire platen in de jukebox zitten. Ook verzinnen ze ‘hippe drankjes’; taki taki (gepeperde tomatensap) en spatje (whisky in een klein glaasje). Gevolg; na de relatief rustige periode door het gedeeltelijk wegvallen van de voetbalclub wordt café de Sport in no time weer zeer populair. Met name het jongere uitgaanspubliek, zelfs uit Beesel, Belfeld en Swalmen, weet de weg naar het café te vinden.
Na een aantal jaren ziet Ruud zich genoodzaakt te stoppen; studeren en het runnen van een café vallen niet langer te combineren. Jan en zijn vrouw Truus nemen het stokje van hem over. Na nog verschillende jaren het café met veel plezier te hebben bestierd, dragen zij het café weer over aan het echtpaar van de Weide. Zo komt er in 1981 na ruim twintig jaar een einde aan het tijdperk van de familie Ligthart aan de Pastoor Vranckenlaan 9.
Onherkenbaar door veranderingen, horecabloed blijft echter altijd stromen
In 1989 komt Siem te overlijden, in 2003 Mien. Jan: “We hebben een half jaar geleden een reünie gehad met alle kinderen, kleinkinderen en achterkleinkinderen van onze ouders. Daarbij zijn we langs allerlei plekken in het dorp gegaan die van betekenis waren voor de familie Ligthart. Van ons eigen café viel echter weinig meer te herkennen; in de loop der jaren is het door de diverse eigenaren steeds meer verbouwd.” Het echte horecagevoel zit er bij de broers Ligthart wel nog steeds in. Gerard: “Kleine dingen zoals kijken of een bierglas met het etiket naar voren wordt geplaats; daar let ik nog steeds op. Dat zal er wel nooit meer uitgaan.”
