Tag des deutschen Bieres!

23 APRIL

Mocht je een reden zoeken om komende vrijdag een lekker glas bier te drinken, dan heb je die hierbij gevonden. Ondertussen dat je dit leest en je bedenkt welke goudgele rakker je vrijdag met een flinke sisser gaat opentrekken wil ik je even meenemen op een denkbeeldige reis door de geschiedenis van Duitsland en Bier.

23 april is namelijk niet zomaar een datum bij onze oosterburen. Op deze dag in het jaar 1516, werd in Beieren het Reinheitsgebot des Bieres uitgevaardigd. Iets wat sommige brouwers 505 jaar na dato nog steeds nastreven. Om beter te begrijpen wat ze nastreven bekijken we eerst even wat het Reinheitsgebot inhoudt. Volgens het Reinheitsgebot mag er voor het brouwen van bier enkel gemoute gerst, hop en water worden gebruikt, dit werd op deze dag zo besloten door het hertogdom van Beieren. Later in de geschiedenis hebben de Duitsers hier ook nog gist aan toegevoegd. In 1516 wisten ze namelijk nog niet dat deze eencellige schimmel überhaupt bestond. Het doel van het Reinheitsgebot was om te voorkomen dat alle tarwe en rogge opging aan het maken van bier. Nou gaan sommigen van jullie denken… wat is het probleem? Welnu, het probleem was dat er te weinig grondstoffen waren om voor iedereen brood te maken. Tarwe en rogge is namelijk prima voor het bakken van brood. Gerst daarentegen minder. Gerst was dan wel weer goed voor het brouwen van bier. Dus om ervoor te zorgen dat er voldoende tarwe en rogge was om brood te maken, mochten de brouwers alleen nog maar gerst gebruiken voor het brouwen van bier. Natuurlijk wilde het hertogdom er ook nog iets aan verdienen en door louter gerst te gebruiken voor het bereiden van bier kon hier een aparte belasting voor worden geheven. Deze financiële maatregel was de oorspronkelijke reden waarom het Reinheitsgebot er kwam. Een bijkomstigheid was dat er in die tijd allerlei andere toevoegingen werden gebruikt om het bier bitterder te maken. Soms zaten hier zelfs giftige kruidachtige planten tussen. Dus met deze wet tackelde de hertogen dat bier niet langer schadelijk was voor de gezondheid en dat er genoeg brood kon worden gebakken voor de bevolking. Bieren van buitenaf werden dan ook geweerd, omdat deze niet voldeden aan deze zuiverende regelgeving.

In de 16e eeuw mochten de brouwers toch alweer koriander, laurier, zout en jeneverbes gebruiken in de bierbereiding. Pas in de 19e eeuw werden de toegestane ingrediënten verder aangescherpt.Ook werd in de eerste helft van de 19e eeuw het Reinheitsgebot aangenomen voor heel Duitsland. Dit ging dan wel ten koste van andere bierstijlen zoals de kruidenbieren en kersenbieren. Andere stijlen zoals Gose, Rauch, Altbier en Kölsch vinden we wel nog terug in Duitsland. Dit betekende dat Duitsland dus alleen bieren van andere landen importeerde wanneer deze volgens het Reinheitsgebot waren gebrouwen. Aangezien de meeste brouwerijen toevoegingen aan hun bier deden, waren er dat niet veel. In 1984 werd er een klacht bij de Europese Commissie gelegd. Er volgde een drie jaar durend proces waarna in 1987 door het Europese Hof werd besloten dat het Reinheitsgebot in strijd was met de geldende vrije handelswet binnen Europa. Het is een fabel dat het Reinheitsgebot de oudste continuerende geldige voedselwet ter wereld is. Het Reinheitsgebot bestaat namelijk niet meer. De wet heeft vele namen en aanpassingen moeten doorgaan en is dus uiteindelijk gesneuveld. Wat wel nog bestaat is het Biersteuergesetz. Deze wet omschrijft de puurheid en gebruik van grondstoffen nog altijd zoals het Reinheitsgebot dat deed, maar dan op moderne wijze. Wanneer je toevoegingen aan het bier doet, dan mag je het geen bier meer noemen.